आम्ही साहित्यिक आम्ही कलावंत

 

मित्रहो,
नमस्कार.

मी विजय शेंडगे. आजवर

शिववडा ते शिवथाळी व्हाया शिवसेना : शिवभक्तांना कसे खपते?

परवा माझ्याकडे एक व्हिडीओ आला होता. कोणा स्टेज शो करणाऱ्या तरुणाने छत्रपती शिवाजी महाराज टर्मिनल्स वरून शाब्दिक कोटी करण्याचा प्रयत्न केला होता. काही शिववादी तरुणांनी त्याचा शोध घेऊन त्याला मार दिला. व्हिडीओ बनवून व्हायरल केला. त्या व्हिडिओची टॅगलाईन होती, 'नडला तर तोडला.' यातून समाजात काय संदेश पोहचला? केवळ मराठा समाजाला शिवाजी महाराजांच्या विषयी आदर आहे का? छत्रपती शिवाजी महाराज हि कोणाची खाजगी मालमत्ता नाही. परंतु तुम्ही छत्रपतींचा जयजयकार केला तर तुम्हाला त्यांच्याविषयी आदर आहे. नाही तर नाही. असे वातावरण निर्माण केले गेले आहे.

व्यंकय्या नायडू यांनी उदयनराजेंना समज दिली. काय चुकलं त्यांचं? ते विधानसभेचं सभागृह नाही. राज्यसभेचं सभागृह आहे. तिथे आज तुम्ही शिवरायांचा जयघोष कराल. उद्या दुसरा महाराणा प्रतापांचा जयघोष करेल, कोणी बसवेश्वरांचा जयघोष करेल कसं चालेल हे? संजय राऊत यांनी उदयनराजेंना छत्रपतींचे वंशज असल्याचे पुरावे मागितले होते. त्यांचं कोणी काय वाकडं केलं? का नाही कोणी संजय राऊतांची कॉलर पकडली? का नाही त्यांना टोले टाकले? का नाही त्यांची गाडी अडवली? सामनामध्ये मराठा समाज काम करत नाही का? का नाही त्यांनी काम बंद आंदोलन केलं? साहेबांच्या बरोबर आहेत ना मग सगळं. माफ असे आहे का? 

छत्रपती शिवाजी महाराजांचं नाव घेऊन, त्यांना आदर्श मानून शिवसेनेची स्थापना झाली. शिवसेनेतलं 'शिव' हे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या नावांमधलंच 'शिव' आहे हे कोणालाही नाकारता येणार नाही. शिवाजी महाराजांचा मावळा म्हणूनच मराठी तरुण मोठ्या प्रमाणात शिवसेनेत दाखल झाला. शिवाजीतला 'शिव' आणि हिंदुत्वाच्या भगव्याने मराठी तरुणांना भुरळ घातली. बघता बघता शिवसेना फोफावली. ८० % समाजकारण आणि २० % राजकारण म्हणता म्हणता शिवसेनेनं समाजकारण फेकून दिले, हिंदुत्वाला मूठमाती दिली आणि फक्त राजकारण करण्याचा निर्णय घेतला.

मला आठवतं आहे अगदी सुरुवातीला शिवसेनेनं झुणका भाकर केंद्रे सुरु केली होती. त्याला मोठा प्रतिसाद मिळाला. परंतु या झुणकाभाकर केंद्रांच्या नावात,  शिव नव्हते. परंतु 'शिव' वडा म्हणत शिवसेनेने वडापाव जनतेसमोर आणला आहे, जेवणाच्या थाळीला 'शिव' थाळी म्हटलं हे कितपत योग्य आहे. यात छत्रपतींच्या प्रतिमेचा, कर्तृत्वाचा अपमान झाला आहे असं कोणालाही वाटले नाही? 'शिवसेना' हे नाव नक्कीच आक्षेपार्ह्य  नाही. परंतु शिववाडा आणि शिवथाळी? हे माझ्या तरी बुद्धीला पटलं नाही.

छत्रपती शिवाजी महाराज इतिहास पुरुष आहेत. ते राष्ट्रीय पुरुष आहेत. इंदिरा वडा, राजीव थाळी असे म्हणत त्यांच्या नावाचा कोणी बाजार मांडला नाही. मग वड्यात आणि थाळीत 'शिव' कसं चालू शकेल? वड्यात जोशी चालतील, रोहित चालेल. पण वड्यात 'शिव'? उद्या एखाद्याने महाराजांच्या नावाने वाईन शॉप सुरु  केलं तर चालेल का?

शिवसेना जनतेच्या मुखी रहावी, शिवसेनेच्या कार्यकर्त्यांना वडापावच्या गाड्या सुरु करता याव्यात म्हणून शिववडा सुरु केला. 'शिववडा' हे नाव वडापावच्या गाड्यांवर पाहिलं कि कारवाई करण्याची कोणीही हिंमत होऊ नये म्हणून शिव वडा. परंतु वड्यात आणि जेवणाच्या थाळीत छत्रपतींचं नाव आणणं हे छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या कर्तुत्वाला काळिमा फासण्यासारखं नाही का? इतरांचं जाऊ द्या हो पण छत्रपतींना दैवत मानतात त्यांना शिव वडा आणि शिव थाळी कशी चालते? 

सलोनी, यु आर ग्रेट?

सलोनी, आपलं माणूस मरणाच्या दाढेतून परत येतं तेव्हा आनंद होतोच. अशा वेळी त्याला डोळे भरून पहावं. त्याच्यावर डोळ्यातल्या पाण्याचा अभिषेक करावा. त्याला तांब्याभर पाणी द्यावं. त्याच्या चेहऱ्यावर हात फिरवून माया करावी. त्याला गच्च मिठीत घ्यावं अशी पद्धत होती. आजवर कॅन्सरचे पेशंट बरे होऊन घरी आले तेव्हा कोणी फुलं उधळल्याचं ऐकिवात नाही. पण अलीकडे हि फुलं उधळण्याची रित आली आहे. सोम्या उधळतो म्हणून गोम्या उधळतो. यमी नाचते म्हणून पमी नाचते. 

पण सलोनी खरंच ग्रेट नाचली आहेस तू. टाईमिंग सुद्धा काय मस्त साधलस! छानच वाटलं पाहून. तुझा आदर्श घेऊन आता रस्तोरस्ती असे नाचे आणि नाच्या दिसल्या तर आश्चर्य वाटायला नको. सलोनी मला सांग कसं प्लॅनिंग केलं होतं? म्युझिक कोणतं निवडायचं. स्टाईल कोणती ठेवायची. सगळं आधीच ठरवलं होतं का? आई बाबांची परवानगी घेतली होती का? आणि भाऊ. तो तर सामील होता असं दिसत होतं. बँक स्टेजला आवाज येत होता त्याचा. पण छान वाटलं. समाजाला दिशा दिलीस तू. आणि तुझं कर्तृत्व किती थोर होतं याची तुला कल्पना आली असेलच! अगं चक्क मीडियाने दखल घेतली तुझी. मीडियाचं तसं फार काही विशेष वाटतं नाही. ते नेहमी सवंग गोष्टीच दाखवत असतात. ( सवंग म्हणालो का मी.... सॉरी.... सॉरी.)

हा! तर, मीडियाने तर तुझी दखल घेतलीच. पण यशोमती ठाकूर या मंत्रीणबाईंनी सुद्धा तुला फोन केला. काय भारी वाटलं असेल ना तुला. आमचे नेतेसुद्धा किती जनताभिमुख? हेही ठळकने दिसून आलं. आणि सगळ्याचं टायमिंग किती ग्रेट. तू नाचतेस काय, तुझा व्हिडीओ त्यांच्यापर्यंत पोहचतो काय, त्या तुझा फोन नंबर हुडकून काढतात काय. तुला फोन काय करतात. आणि लगेच हि बातमी मीडियापर्यंत पोहचते काय. काय वेळ साधली सगळ्यांनी. ग्रेट. मीडियाने तुमचा फोन टॅप केला होता कि तुमच्यापैकी कोणी मीडियाला कळवलं होतं? असो. काही असो. पण तुमच्या कुटुंबाने, यशोमती ठाकुरांनी, मीडियाने समाजासमोर एक आदर्श निर्माण करून ठेवला आहे.

घरातलं माणूस बरं होऊन आल्यानंतर एवढं. तर तुझं लग्न असेल तेव्हा काय होईल. मला वाटतं तेव्हाही तू अशीच नाचशील. उपस्थित व्हराडी तुझ्यावरून अक्षता ओवाळून टाकण्याऐवजी नोटा उधळतील. मीडिया पिपाणी आणि ताशा लाजवेल. आणि तुला मुलं होतील तेव्हा.... तेव्हा तर काय एखादी मंत्रीणबाई बाळाची बाळुती धुवायला महिनाभर तुझ्या घरी मुक्कामच ठोकेल बहुदा.     

हा लेख व्हायरल होऊन त्या सलोनीपर्यंत पोहचला तर मला मनापासूनआनंद वाटेल. पण त्यापेक्षा समाजाने यातून काही बोध घेतला तर अधिक आनंद होईल.

भाजप राजकीय किड दूर करते आहे. परंतु सामाजिक किड कोणी तरी दूर करायला हवी ना. त्यासाठी मला असे लेख लिहिण्याची गरज वाटते. कुणाला मी कर्मठ वाटेल. परंतु संस्काराची जोपासना करणं हा कर्मठपणा असेल तर, होय आहे मी कर्मठ. 

जनहित केवळ तुमच्या मुखात

साहेब, शिवरायांचे नाव घेऊन, जनसेवेच्या हेतूने बाळासाहेबांनी पक्ष स्थापन केला. बाळासाहेबांच्या हयातीत त्यांनी सत्तेसाठी कधी अट्टाहास केला नाही. परंतु आपण मात्र बाळासाहेबांची चितेची राख खाली बसू दिली नाही.

राऊतसाहेब, बाजार बुणगे युद्ध लढत नसतात

राऊत साहेब, राम मंदिराच्या उभारणीचा पायाभरणीचा शुभारंभ ठरला. लगेच तुमच्यातला बेगडी, संधीसाधू हिंदू जागा झाला. आमच्या मनात हिंदुत्व अजून जागं आहे हे दाखवण्यासाठी तुमची टिमकी टिमटिमू लागली. मुख्यमंत्र्यांना निमंत्रण नसलं तरी उद्धव ठाकरे पायाभरणीच्या सोहळ्याला उपस्थित राहतील असे आपण जाहीर

पोलीस भरती आणि दिवाना अब्दुल्ला

कृती काहीही करायची नाही. नुसत्या घोषणा करायच्या, जनतेसमोर तुकडा टाकायचा. जनता आपली बसते चघळत. जनतेसमोर तुकडे टाकणं एवढंच महाबिघाडी सरकारचं काम. घोषणा केली कि त्यात जनतेचं सुख

खान तसा खान

'खाण तशी माती' हि म्हण मला अगदी तोंडपाठ आहे. तरीही मी 'खान तसे खान' असं शीर्षक लेखासाठी निवडलं आहे. त्याला कारणही तसंच घडलं आहे.  यातलं खान हे मुस्लिम धर्मीयांसाठी आहेत हेही खरं. जगा आणि जगू

सडलेली शिक्षण व्यवस्था आणि कुजलेली बुद्धिमत्ता

आमची शिक्षण व्यवस्था आमच्या राजकीय व्यवस्थेने सडवलेली आहे. खरंतर या विषयावर २०० पानांचं पुस्तक होईल एवढं लिहिता येईल. परंतु पुस्तक लिहून काय होईल? हे सगळं चित्र बदलणार आहे का? जे मला दिसतंय ते आजवर कोणाला दिसलं नसेल का? कोणी या विरोधात लिहिलं नसेल का? परंतु लिहून काही साध्य होणार

गुण, गुणवत्ता आणि खिरापत

काल बारावीचा रिझल्ट लागला. आणि आपापल्या पाल्यांना मिळालेले यश सांगणाऱ्या, त्यांच्या टक्केवारीचे आकडे मांडणाऱ्या अनेक पोस्ट पडल्या. प्रत्येक पोस्टवर त्या मुलांचं कौतुक करणाऱ्या लाईक, कॉमेंटचा खच

खुळखुळा, मोबाईल आणि कान किटवणारे शब्द

परवाच्या माझ्या 'शेतातला गहू आणि शहरातल्या बायका ..... ' या पोस्टवर फार मोजक्या महिलांच्या प्रतिक्रिया मिळाल्या. हि पोस्ट वाचूनदेखील अनेक महिला तिच्याकडे दुर्लक्ष करतील याची मला जाणीव होती. राजकीय पोस्ट मोठ्या प्रमाणात व्हायरल करणारे माझे मित्र, सामाजिक पोस्ट मात्र शेअर करत नाहीत. असं का?

सूर्याला गिळण्याचं धाडस हनुमानाने करावं

'सासूने तिजोरीच्या चाव्या सुनेच्या हातात द्याव्यात, पण स्वयंपाक घराचा ताबा सुनेकडे देऊ नये.' असं म्हणतात. शरद पवार तर तिजोरीच्या चाव्याही दुसऱ्याच्या ताब्यात देऊ इच्छित नाहीत. आणि स्वयंपाकघरात जाऊन

पुनःश्च हरी ओम नव्हे......

कोरोना अगदी माझ्या घरात आला होता. अगदी जवळच्या मित्राच्या घरातले पाचजण कोरोना पॉझिटिव्ह मिळाले. पण त्याविषयी काय लिहायचे. म्हणून मी एक शब्द लिहिला नाही. कोरोना आमच्या घरात आला याचे दुःख नाहीच. परंतु '३१ मेच्या आत महाराष्ट्र ग्रीन झोन मध्ये आला पाहिजे, आणि आपण तो आणणारच' असे म्हणणारे

शेतावरचा गहू... शहरामधल्या बायका..... आणि मुलांचं डायपर

वर्षभराच्या मुलाला घेऊन चालणारा पुरुष आणि त्याच्यासोबत पर्स सांभाळत चालणारी बायको. बाईकवर नवऱ्याला खेटून बसलेली बायको आणि पेट्रोलच्या टाकीवर समोरून येणाऱ्या हवेच्या झोताला तोंड देणारं मुलं, हे

शरद पवार कितीही मुरब्बी असले तरी

साहेब म्हणतात, 'युती झाली नसती तर भाजपच्या आणखी ४० ते ५० जागा कमी आल्या असत्या.' परंतु प्रत्येक पक्ष स्वतंत्र लढतो तेव्हा राष्ट्रवादीची किती धूळधाण होते हे साहेब का लक्षात घेत नाहीत. राष्ट्रवादीची स्थापना

घनश्याम उपाध्याय ..... हाय हाय

'घनश्याम उपाध्याय' हे नाव किती जणांना माहित आहे कोणास ठाऊक? परंतु ज्यांचे वाचन चांगले आहे, त्यांना हे नाव नक्की माहित असेल. तरीही थोडी माहिती देतो. 'घनश्याम उपाध्याय' हा विकास दुबेचा वकील. विकास

योगीजी, उधोजी आणि गधोजी

विकास दुबेने आठ पोलिसांची हत्या केली तेव्हाही विरोधकांनी सरकारला दोषी धरले. आणि त्याचा एन्काउंटर झाला तेव्हाही या घटनेची सुप्रीम कोर्टात सुनावणी झाली पाहिजे. सीबीआय चौकशी झाली पाहिजे अशी मागणी सोनिया, राहुल, अखिलेश आणि मायावती करत आहेत. हि मंडळी अशाच रितीने गुन्हेगारांना पाठीशी घालत

खरंच, जनतेचं काँग्रेस वर प्रेम होतं?

भाजप सलग दोनदा सत्तेत आली. ती केवळ जनतेच्या प्रेमापोटी. परंतु स्वातंत्र्यानंतर १९५२ ते २०१४ या ६२ वर्षातली जवळजवळ ५२ वर्षे काँग्रेस सत्तेत होती. आणि त्यातील ४० वर्षे नेहरू, इंदिरा गांधी आणि राजीव गांधी

'साहेबांना काँग्रेस संपवायची आहे'

सरकार पडेपर्यंत, 'सरकार पडणार' अशी बातमी येणार. त्यानंतर बैठका होणार. आणि त्यानंतर 'सरकारला कोणताही धोका नाही. आमच्यात योग्य समन्वय आहे.' अशा प्रकारची प्रमुख नेत्यांची विधाने येणार. हे असंच

ऑगस्टमध्ये ठाकरे सरकार गडगडणार?

काल मी 'शिवसेनेचा धोबीका कुत्ता होणार' हा लेख लिहिला आणि रात्री मीडियावर, 'ऑगस्टमध्ये ठाकरे सरकार गडगडणार.' अशी बातमी झळकताना दिसली. आज सगळ्या वर्तमानपत्रातही तोच मथळा आहे. संजय

शिवसेनेचा धोबीका कुत्ता होणार हे नक्की.

२०१९ च्या विधानसभा निवडणुकात भाजप एकटी १२० ते १२५ जागा जिंकेल असं फडणवीस यांना वाटत होतं. 'फिर एक बार मोदी सरकार' या घोषणेप्रमाणेच 'मी पुन्हा येणार' या फडणवीस यांच्या डरकाळीत सुद्धा तथ्य

गांधी, नेहरू आणि मोदी

शाळकरी वयात प्रजासत्ताकदिनी आणि स्वातंत्र्यदिनी प्रभातफेऱ्या निघायच्या. 'महात्मा गांधी कि जय', 'नेहरू चाचाकी जय', 'इंदिरा गांधी कि जय' अशा घोषणा दिल्या जायच्या. शाळकरी वयातला मी देखील त्यात सहभागी

साहेब, तुमची पुण्याई किती?

साहेब 'आमची तयारी आहे कोरोना सोबत जगायची, पण कोरोनाची आमच्या सोबत जगायची तयारी आहे का?' असं म्हणत आपण चक्क कोरोनाला धमकावलं  होतं. परंतु कोरोना काही आपल्या धमकीला घाबरला नाही.

कहाँ राजा भोज और .....

मला मोदींच अथवा फडणवीस यांचं कौतुक करण्याचं काहीही कारण नाही. नेत्यांची बडवेगिरी करून आमदारकी खासदारकी पदरात पाडून घेणारे अनेक पत्रकार आहेत. कुमार केतकर, संजय राऊत हे पत्रकार

तुम्हाला बुक्क्याचा भार सोसेना

साहेब फार तोऱ्यात तुम्ही मुख्यमंत्री झालात. आपल्याशिवाय महाराष्ट्रातल्या जनतेचा दुसरा कोणी तारणहार नाही असाच अविर्भाव होता तुमचा. पण जनतेला मात्र

आणि राज्य त्याच्या हवाली करा

शिवशाही आणतो असं स्वप्न दाखवून जनतेवर अत्याचार करायचे हे योग्य नाही. घरकाम करणाऱ्या मंडळींना सोसायटीमध्ये प्रवेश द्या नाही तर गुन्हे दाखल करतो. घरातून बाहेर पडलात तर गुन्हे दाखल करतो. गाड्या जप्त